Daglicht: een duurzame oplossing waarvoor geen energie nodig is
Daglicht is niet alleen bevorderlijk voor de gezondheid, het is volgens Mark Veldjesgraaf ook een duurzame oplossing: “Er zijn veel oplossingen die energie opwekken, maar nog mooier is een oplossing waarvoor géén energie nodig is, omdat de lichtbron – daglicht – er al is.”
Mark Veldjesgraaf werkt sinds juni 2009 voor Techcomlight, waarvan hij sinds januari 2018 algemeen directeur is. Inmiddels heeft het bedrijf vestigingen in Nederland, Engeland en België. Mark had aanvankelijk niks met daglicht en met duurzaamheid. Dat veranderde toen hij zijn eerste project verkocht aan een fabriek en ontdekte welke impact daglicht kan maken. “De medewerkers waren een dichte doos met kunstlicht gewend en waren door het daglicht een stuk vrolijker geworden, vertelde mijn opdrachtgever. Sinds die ervaring heb ik een passie voor daglicht en alles wat je ermee kunt. In mijn ogen is dit namelijk de motor voor mens en dier. In de jaren daarna hebben praktijkervaringen bij projecten me steeds opnieuw bevestigd in mijn overtuiging dat daglicht bevorderlijk is voor de gezondheid.”
Het belang van duurzaamheid
Mark heeft verschillende redenen waarom hij naast daglicht ook duurzaamheid belangrijk vindt. “Ten eerste heb ik twee kinderen en ik vraag me regelmatig af in wat voor wereld zij gaan opgroeien. Daarnaast realiseer ik me dat het materiaalgebruik eindig is en ooit ophoudt. Een derde reden is een andere passie van mij, cross country met paarden. Daarvoor reis ik door Europa en kom ik in de mooiste bossen. Ik ben een echt buitenmens en geniet van zo’n omgeving. Daarom realiseer ik me dat we daar zuinig op moeten zijn.”
Daglicht verkopen
De buitenomgeving brengt hem weer terug bij het daglicht. “Dat verkopen wij”, zegt Mark. “Dat doen we met een aantal producten. Dat zijn echter middelen voor ons eigenlijke doel: het juiste daglicht op de goede plek in elk type gebouwde omgeving krijgen: van een thuiswerkplek tot een varkensstal en van een school tot een fabriek. Om dat voor elkaar te krijgen zijn naast goede producten een goed advies en een goed lichtplan belangrijk.” Techcomlight, dat sinds 1992 bestaat, heeft daarin in de loop der jaren duidelijk een ontwikkeling doorgemaakt, zegt Mark: “Aanvankelijk waren we een dozenschuiver, nu profileren we ons als dé daglichtprofessional.”
Daglichtbuis
Het hoofdproduct van Techcomlight is de daglichtbuis. “In 1991 zijn we begonnen met het importeren van de Solatube daglichtbuis, een kokertje dat veel daglicht naar binnen bracht. Inmiddels komt er meer bij kijken: warmte- en geluidsisolatie en verschillende daksituaties zoals platte daken met verschillende soorten dakbedekking, hellende daken, stalen of houten of betonnen dakconstructies, of daken met sandwichpanelen of golfplaten”.
Met de buis kan Techcomlight overal daglicht brengen: “We kunnen daglicht tien centimeter maar ook twintig meter verder transporteren. We plaatsen in dat laatste geval een koepeltje – van kunststof of een vlakke glasplaat – en pakken met onze prisma het licht op. Via een reflecterende buis transporteren we het licht vervolgens naar een plafondplaat, die het egaal uitspreidt.”
Overloopbare glasplaat
Een ander belangrijk product, dat Techcomlight inmiddels drie jaar in het assortiment heeft, is de oplossing voor de kelderkoekoek of lichtschacht, de stenen bak aan de kelder. “Nu hebben de meeste mensen daar een rooster, waar zich vaak afval ophoopt. Wij halen dat rooster weg en vervangen het door een overloopbare glasplaat met rondom waterafvoer en ventilatie, de Lucernario Daardoor heb je in de kelder nog steeds frisse lucht en daglicht, maar houd je wel het afval en het vocht tegen.”
Energiebesparing
Naast het positieve effect op de gezondheid heeft daglicht volgens Mark nog een voordeel: energiebesparing. “Er zijn veel oplossingen die energie opwekken, maar nóg mooier is een oplossing waarvoor geen energie nodig is, omdat de lichtbron – daglicht – er al is. Ik denk ook dat het besef doordringt dat licht vanuit een lamp misschien niet altijd aanwezig is.” Mark noemt nog een ander voordeel van daglicht: de kleurechtheid. “Dat aspect is interessant voor specifieke markten, zoals bijvoorbeeld een kledingwinkel. Datzelfde geldt ook thuis: kleding die thuis wordt uitgezocht in kunstlicht, ziet er in daglicht feller uit.”
Fors financieel voordeel
De keuze voor daglicht van Techcomlight levert ook een financieel voordeel op. “Bij een winkelcentrum, dat zeven dagen per week overdag open is, hing eerst traditionele verlichting. Nu wordt ons systeem gebruikt. Dat scheelt maar liefst 70 procent in kosten. Een vergelijkbaar voordeel heb je bij grote stallen met veel dieren.”
Innovaties
Mede daarom ontwikkelde Techcomlight samen met TNO en het toenmalige Grontmij (inmiddels Sweco) de Powerdaylight Eco, een extra isolerende daglichtbuis. “Het is ook toegepast in de Veldhuizerschool in Ede, een van de eerste scholen volledig gerealiseerd volgens het passiefhuis-concept.”
Een andere innovatie, met name interessant vanuit circulair oogpunt, is de Powerdaylight Cradle. “Daar waar ons standaard model vooral draait op de standaard kunststof producten en bij de Eco isolatiewaarden centraal staan, draait het bij de Cradle om het materiaalgebruik. De Cradle is 100 procent recyclebaar en werkt met vlakke glasplaten in plaats van met kunststof koepels. Wij zien dat die transitie van kunststof naar glas ook echt een vraag vanuit de markt is.”
Doelgroepen
De doelgroep voor Techcomlight bestaat uit voor de helft uit particulieren en voor de helft uit commerciële partijen. “Vorig jaar waren dat veel hallen voor transportopslag. Die wilden aan de BREEAM-NL certificering voldoen en konden door daglichteisen in te vullen punten verdienen. De daglichtbuizen waren bovendien vanwege de geringe diameter goed te combineren op het dak met zonnepanelen. Dit najaar zijn het veel varkensstallen. Daarbij ontstaat een markt vanuit regelgeving. De varkensstallen moeten vanaf 1 januari 2025 – als ze aan een tweesterrencertificering willen voldoen – voorzien zijn van daglicht.”
Nieuwe NEN-norm daglichttoetreding
Aan het eind wijst Mark nog op een interessante ontwikkeling: “De huidige daglichttoetredingsnorm voor nieuwbouw, NEN 2057 (equivalente daglichtoppervlakte), wordt vervangen door de Europese norm NEN-EN 17037 (daglichtfactor). Die daglichtfactor, die je moet berekenen met software, stelt dat een bepaald percentage van het vloeroppervlak moet zijn voorzien van daglicht. Door die normaanpassing wordt de uitdaging steeds groter hoe je het daglicht naar binnen krijgt en voldoende kunt spreiden over het vloeroppervlak.”
Techcomlight BV
Veldhuizerweg 12
6741 HH Lunteren
T +31(0)318 693 820
E [email protected]
I www.techcomlight.nl